Trong kinh doanh, có rất nhiều loại hình ma trận được đưa vào sử dụng để đảm bảo định hướng phát triển. Và McKinsey là một trong những ma trận được sử dụng nhiều nhất trong các doanh nghiệp đa ngành nhiều SBU. Tại Việt Nam, vì xu hướng phát triển nên McKinsey không được áp dụng nhiều. Tuy nhiên tầm quan trọng của chúng là không thể phủ nhận.
Ma trận McKinsey là gì và những nét giới thiệu cơ bản
Ma trận McKinsey là một trong những mô hình phân tích môi trường kinh doanh rất phổ biến. Tại phương Tây, nơi có nhiều doanh nghiệp đa ngành, nhiều SBU thì McKinsey luôn là lựa chọn tối ưu nhất. Ở Việt Nam, mô hình này chưa thực sự được áp dụng nhiều. Tuy nhiên với xu thế hiện nay, chúng dần khẳng định được vai trò của mình với các doanh nghiệp lớn.
Ma trận McKinsey là gì?
Ma trận McKinsey là gì? Hiểu đơn giản nhất thì đây là một mô hình chuyên phân tích các môi trường kinh doanh, chủ yếu là thuộc về danh mục đầu tư. Cơ sở của mô hình khá giống BCG nhưng linh hoạt hơn khi gồm nhiều yếu tố đánh giá. Với những doanh nghiệp lớn, phát triển đa ngành và có nhiều đơn vị kinh doanh chiến lược thì McKinsey là phù hợp nhất.
Áp dụng McKinsey trong kinh doanh giúp các doanh nghiệp có thể đánh giá tương đối chính xác mức độ năng lực của minh. Từ đó đối chiếu với các hoạt động sản xuất kinh doanh. Sự đánh giá mức độ thông qua ma trận mở ra phương hướng dự đoán vị trí của sản phẩm, dịch vụ doanh nghiệp, nhờ đó nghiên cứu và tạo điều kiện cho các chiến lượng trong tương lai.
Quá trình hình thành và hoàn thiện của ma trận
McKinsey ra đời trước nhu cầu cấp thiết của General Electric (GE), tập đoàn Hoa Kỳ đi đầu về điện lực. Trước đó, đầu những năm 70, General Electric đã áp dụng ma trận thị phần BCG được phát minh bởi tập đoàn Boston Consulting. Tuy nhiên, khi kết hợp với những kỹ thuật hoạch định riêng, General Electric thấy rõ sự phản chiếu hai chiều, bất cập.
Việc áp dụng kết hợp với BCG không phù hợp với định hướng hoạt động nên buộc General Electric tìm ra một loại hình ma trận mới. Để làm được điều này, tập đoàn đã tìm đến sự tư vấn của McKinsey & Company. Dựa vào định hướng phát triển của General Electric, một ma trận mới đã được hình thành, áp dụng được cho cả 43 đơn vị kinh doanh chiến lược tại GE.
Ban đầu, đây gọi là chiến lược GE. Tuy nhiên sau này, chúng được rất nhiều các doanh nghiệp đa ngành áp dụng và đạt được những hiệu quả tuyệt vời. Sau này, những người làm kinh doanh quen gọi đây là ma trận GE – McKinsey, hay chỉ đơn giản là McKinsey mà thôi. Vậy nên khi tìm hiểu McKinsey là gì, bạn sẽ thấy chúng có khá nhiều cách gọi.
>>> Có thể bạn quan tâm: Bitcoin là gì? Toàn tập kiến thức về đồng tiền ảo Bitcoin (BTC)
Cấu trúc, nội dung cốt lõi của ma trận McKinsey
Tại Việt Nam, McKinsey từng được nhắc đến rất nhiều. Vậy nhưng chỉ những năm gần đây, khi xu hướng phát triển của các doanh nghiệp có sự thay đổi, ma trận này mới được tìm hiểu chuyên sâu hơn. Theo đó, cấu trúc, nội dung của ma trận McKinsey là gì chính là điều bạn cần nghiên cứu. Và điều này được thể hiện rất rõ ràng ở:
Các tiêu chí tạo nên cấu trúc của ma trận
Tiêu chí ma trận McKinsey là gì là thông tin đầu tiên bạn cần nắm rõ. Theo đó, khi áp dụng ma trận này, có 2 tiêu được sử dụng làm thước đo mà các doanh nghiệp cần nghiên cứu, tìm hiểu là:
- Sức hấp dẫn của thị trường: Hay còn gọi là Market attractiveness, được hình thành và quyết định bởi các đơn vị kinh doanh chiến lược (SBU) và chúng có thể quyết định đến lợi nhuận bền vững của chính mình. Sức hấp dẫn của thị trường là phản ánh lợi nhuận mà những doanh nghiệp có thể tham gia hoặc trực tiếp cạnh tranh dựa trên nhiều yếu tố tác động.
- Vị thế cạnh tranh: Hay còn gọi là Business/competitive strength, có tác dụng quyết định đến động lực duy trì cũng như cải thiện vị trí trên thị trường của doanh nghiệp. Thông qua vị thế cạnh tranh, doanh nghiệp sẽ biết được năng lực hiện tại có đủ sức tranh đấu hay không, xác định những yếu tố ảnh hưởng và tìm ra phương hướng khắc phục hiệu quả nhất.
Cấu trúc bảng trong ma trận McKinsey
Một vấn đề tiếp theo cần tìm hiểu về McKinsey chính là bảng ma trận. Nghe có vẻ phức tạp nhưng khi biết bảng ma trận McKinsey là gì, bạn sẽ thấy chúng khá đơn giản. Bảng chỉ đánh giá dựa trên hai tiêu chí là Vị thế cạnh tranh (trục hoành) và Sức hấp dẫn của thị trường (trục tung) với hướng mũi tên hướng về nhau, tạo thành một phần tư.
Trong một phần tư đồ thị này sẽ chứa một bảng gồm 9 ô, có các phân vùng số bắt đầu từ phải qua trái, đi lần lượt từ 1 đến 9, mỗi ô đều thể hiện cho SBU. Tùy vào chỉ số của từng vùng SBU mà doanh nghiệp sẽ đánh giá được mức độ phát triển của chúng là mạnh, trung bình hay yếu.
Chi tiết các vùng số mức độ trong ma trận
Nghiên cứu các vùng mức độ McKinsey là gì bạn sẽ thấy chúng rất thú vị và dễ hiểu. Theo đó, chi tiết cụ thể từng vùng theo bảng số là:
Vùng dấu hỏi
Vùng dấu hỏi thuộc ô số 1, là vùng tăng trưởng hoặc rút lui. Đây là vùng có sức hấp dẫn tốt nhưng vị thế của SBU tại đây lại quá nhỏ, chỉ có thể tồn tại bằng cách phát triển mạnh hoặc phải rút khỏi ngành. Nếu doanh nghiệp nhận thấy khả năng cạnh tranh lớn thì có thể tiếp tục để chuyển sang ô 2. Ngược lại, doanh nghiệp có thể rút để dồn lực cho SBU khác.
Vùng chiến thắng
Đây là vùng tăng trưởng và duy trì (ô 2,3,4) với sức hấp dẫn của thị trường lẫn vị thế của doanh nghiệp ở mức trung bình, ổn định. Với vùng ô này, doanh nghiệp thường sẽ lựa chọn chiến lượng là ổn định tăng trưởng, bảo vệ và thu hoạch kết quả. Trong tương lai, sự tăng trưởng có thể tiếp tục giúp doanh nghiệp có thể chiếm lĩnh thị trường.
Vùng có lãi
Đây là vùng thu hoạch từng phần, nằm tại ô số 7. Theo đó, đây thuộc ngành có xu hướng bị thu hẹp, không còn hấp dẫn nữa nhưng vị thế doanh nghiệp vẫn đảm bảo ở mức cao. Để tiếp tục giữ vị thế, doanh nghiệp cần bỏ những sản phẩm thấp và tập trung phát triển cho những mô hình sản phẩm mới hơn.
>>> Có thể bạn quan tâm: Crypto là gì? Có nên đầu tư vào Cryptocurrency không?
Vùng thua cuộc
Đây là vùng thuộc ô 6,8,9, có độ hấp dẫn cũng như vị thế cạnh tranh chỉ ở mức trung bình. Chiến lược mà các doanh nghiệp có thể áp dụng là thu hoạch toàn bộ, thu hẹp quy mô, rút lui hoặc tích cực hơn là mở rộng cần có chọn lọc. Ở trong hoàn cảnh này, ưu tiên lợi ích trước mắt là điều doanh nghiệp cần lưu tâm.
Vùng có thể chấp nhận
Nghiên cứu cấu trúc McKinsey là gì thì đây là vùng thuộc ô số 5 với mọi tiêu chí trên trung bình. Chiến lược tốt nhất mà các doanh nghiệp có thể lựa chọn chính là mở rộng có chọn lọc. Theo đó, tập trung chủ lực vào những sản phẩm mạnh, bảo vệ mạng lưới phân khúc đang có. Đồng thời doanh nghiệp cũng cần tìm ra phương hướng để giảm các chi phí cố định.
McKinsey là gì? Nghiên cứu chuyên sâu bạn sẽ thấy đây chính là lựa chọn ưu tiên cho doanh nghiệp đa ngành, sở hữu nhiều SBU hiện nay. Đặc biệt, tại Việt Nam, việc nghiên cứu và áp dụng ma trận vào mô hình doanh nghiệp phù hợp có thể mang lại những lợi ích rất lớn. Và bạn hoàn toàn có thể đọc thêm về McKinsey ngay tại: doanhnhanonline.org.
Trả lời